بیماری DVT یا ترومبوز ورید عمقی یک لخته خون است که در دیواره های سیاهرگ بدن و مخصوصا پا ایجاد می شود. منظور وریدی که روی سطح پوست نباشد. جدی ترین عارضه DVT، آمبولی ریوی است یعنی در زمانی که لخته خون در ریه قرار می گیرد، این بیماری بسیار خطرناک و تهدید کننده است. دی وی تی یک بیماری خطرناک است و روی عملکرد قلب نیز تاثیر منفی دارد. از شایع ترین علت های ترومبوز سیاهرگ عمقی کم تحرکی و بی تحرکی است. برای تشخیص درست این بیماری می توانید به فوق تخصص عروق، دکتر رضا طاهری مراجعه کنید تا معاینات لازم در خصوص این بیماری انجام شود.
علائم بیماری DVT چیست؟
- تورم و درد در پا هنگام قدم زدن و ایستادن (اغلب درد در ناحیه ساق پا)
- تغییر رنگ در روی پوست پا و قرمز شدن پوست و کبودی
- احساس گرما و داغی در ناحیه دچار مشکل
- دی وی تی ممکن است بدون هیچ علائمی باشد
عواملی که باعث تشکیل ترومبوز سیاهرگ عمقی می شود
- سن بالای 40 سال (البته این عارضه می تواند در هر سنی ایجاد شود)
- داشتن اضافه وزن و چاقی مفرط
- داشتن رگ های واریسی
- استفاده از سیگار و محصولات تنباکو
- جریان خون کم در سیاهرگ های عمقی به دلیل بی حرکتی، جراحت یا جراحی
- داشتن بیماری های ارثی
- ابتلا به سرطان و شیمی درمانی
- عدم تحرک طولانی مدت مانند نشستن برای مدت طولانی در سفر در خودرو و…
- بارداری یا استفاده از قرص های ضد بارداری و هورمون درمانی
- داشتن بیماری خود ایمنی مانند لوپوس، واسکولیت یا بیماری التهابی روده
- داشتن کاتتر وریدی مرکز یا ضربان ساز قلب
عوارض ترومبوز ورید عمقی چیست (DVT):
آمبولی ریوی (PE): ترومبوز ورید عمقی DVT با آمبولی ریوی بسیار مرتبط است و زمانی رخ می دهد که لخته خون در پا یا دیگر نواحی به سمت ریه حرکت کند. این عارضه می تواند علائمی مانند تنگی نفس ناگهانی، درد در قفسه سینه هنگام تنفس یا سرفه، تنفس و ضربان سریع و… داشته باشد که فورا باید به بهترین متخصص واریس در مشهد و یا مراکز درمانی محل سکونت خود مراجعه شود.
سندرم پست فلبیتیک: در صورتی که به رگ ها توسط لخته خون آسیب وارد شود باعث کاهش خون در ناحیه آسیب دیده می شود و علائمی مانند درد پا، تورم، تغییر رنگ پوست و زخم را به همراه دارد.
خونریزی داخلی: دارو های رقیق کننده خون برای درمان دی وی تی استفاده می شود که باعث خونریزی می شود. انجام آزمایش های منظم خون هنگام مصرف این داروهای رقیق کننده بسیار ضروری است.
روش های تشخیص بیماری DVT
برای تشخیص بیماری دی وی تی حتما باید به متخصص قلب و عروق مراجعه کنید تا در مورد علائم با شما صحبت کنند و پس از معاینات لازم تشخیص درست داده شود. اگر دکتر شما تشخیص دهد که شما مبتلا به DVT هستید به شما پیشنهاد می شود که سونوگرافی انجام دهید. آزمایش خون به نام D-dimer نیز می تواند به شما در تشخیص ترومبوز ورید عمقی نیز کمک کند. اگر پزشک شما تشخیص دهد که ممکن است برخی از لخته خون به ریه های شما منتقل شده باشد به احتمال زیاد برای شما سی تی اسکن ریه تجویز خواهد کرد. به طور کلی روش های تشخیص این بیماری در زیر اشاره می شود:
اولتراسوند: یکی از رایج ترین روش های تشخیص ترومبوز ورید عمقی آزمایش اولتراسوند است. در این روش از امواج صوتی برای عکس برداری از رگ ها و دریچه های رگ جهت بررسی شریان خون استفاده می شود.
ونوگرام: در صورتی که نتایج اولتراسوند قابل استفاده نباشد. پزشک از روش ونوگرام استفاده می کند. در روش ونوگرام مایع رنگی به داخل رگ ها تزریق می شود و با کمک اشعه ایکس جریان این مایع در رگ های که مشکوک به بودن لخته هستند تشخیص داده می شود.
تست دی دایمر (D-dimer): در این آزمایش نشان دهنده میزان ماده ای است که موقع شکستن لخته خونی ایجاد می شود. در آزمایش نشان می دهد که اگر سطح این ماده بالا باشد احتمال وجود DVT در بیمار نیز بالا است.
روش های درمان بیماری DVT چیست؟
حداقل درمان بیماری دی وی تی حداقل 3 ماه است و از روش های زیر استفاده می شود:
درمان DVT با دارو:
استفاده از داروهای ضد انعقادی مهمترین روش درمانی بیماری دی وی تی است. این دارو ها عارضه جانبی خونریزی را به همراه دارد که بیمار به محض مشاهده علائمی مانند کبودی پوست، خونریزی غیر عادی و مشابه آن باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کند. این دارو ها باید به موقع و مرتب مصرف شود و مصرف خود سرانه برای بیمار ممنوع است.
درمان DVT با ترومبولیز موضعی CDT:
اگر بیماری DVT شدید و وسیع باشد پزشک برای تسریع درمان ار داروی لیز کننده یا حل کننده لخته استفاده می کند که به صورت تزریقی از طریق کاترهای مخصوص وارد لخته می شود. عمل CDT بهتر است 2 هفته پس از شروع لخته انجام شود اما تا 3 هفته بعد از تشکیل لخته خون نیز می تواند سودمند باشد.
انجام فعالیت بدنی و ورزش در بیماران مبتلا به دی وی تی
تحرک بیمار باعث آمبولی در بیمار نمی شود و بهتر است در اولین زمان ممکن فعالیت روزمره و به خصوص پیاده روی انجام شود. البته در روزهای اول ممکن است بیمار درد داشته باشد و امکان تحرک نباشد. این نکته را توجه داشته باشید ورزش و فعالیت سنگین تا 3 ماه پس از لخته خون ممنوع است.
درمان DVT با استفاده از جوراب واریس:
به اکثر افرادی که دچار ترومبوز وریدی عمقی هستند توصیه می شود که حتما از جوراب واریس استفاده شود. استفاده از جوراب واریس احتمال ابتلای مجدد ترومبوز وریدی عمقی و همچنین خطر ابتلا به سندروم پس از ترومبوتیک را کاهش می دهد. برای درمان دی وی تی باید حداقل دو سال هر روز جوراب واریس پوشیده شود.
در پایان؛ بیماری DVT چیست؟
بیماری dvt زمانی رخ می دهد که یک لخته خون در رگ های عمقی بدن (سیاهرگ ها) و معمولا در پاها ایجاد می شود. در صورتی که به بیماری دی وی تی دچار شوید منجر به درد و تورم پاها می شود و البته در برخی موارد می تواند بدون علامت نیز باشد. این بیماری به ویژه در شرایطی که فرد مدت طولانی بی حرکت است مانند سفرهای طولانی مدت با ماشین و… یا بستری شدن پس از جراحی، اضافه وزن زیاد و یا در زمان بارداری بسیار شایع است.
سوالات متداول؛ ترومبوز ورید عمقی چیست؟
1. بیماری DVT چقدر خطرناک است؟
اگر این بیماری به موقع درمان نشود، می تواند باعث آمبولی ریه شده که وضعیتی وخیم برای بدن ایجاد می کند. بنابراین تشخیص و درمان به موقع آن بسیار مهم است.
2. آیا بیماری ترومبوز ورید عمقی قابل پیشگیری است؟
بله، با اقدامات ساده ای مانند حرکت دادن پاها در سفرهای طولانی، پوشیدن جوراب واریس، نوشیدن آب کافی و کنترل وزن می توان خطر را کاهش داد.
3. آیا پس از درمان دی وی تی احتمال بازگشت این بیماری وجود دارد؟
بله، در برخی افراد احتمال بازگشت وجود دارد. به خصوص اگر علت زمینه ای درمان نشود که نیاز به مصرف طولانی مدت یا پیگیری منظم دارد.
