تنها مرکز فوق تخصصی واریس در مشهد
 طرف قرار داد با تمام بیمه ها و بیمارستان ها 
۰۹۰۱۶۶۴۳۹۰۳

تماس با کلینیک

ترومبوفلبیت چیست؟ تشخیص و درمان ورید سطحی و ترومبوز ورید عمقی

ترومبوفلبیت

ترومبوفلبیت چیست؟ ترومبوفلبیت التهاب ورید می باشد که با لخته شدن خون در رگ همراه است. این بیماری به دو دسته سطحی و عمقی تقسیم می شود که علت به وجود آمدن آنها، مواردی همچون بی‌ حرکتی طولانی مدت، جراحی، آسیب به ورید، اختلالات انعقادی خون، مصرف برخی داروها و سرطان را در بر می گیرد.

درمان ترومبوفلبیت به نوع و شدت آن بستگی دارد. در موارد خفیف ترومبوفلبیت سطحی، ممکن است درمان شامل استفاده از کمپرس گرم، استراحت و مصرف داروهای ضد التهابی باشد. در مورد DVT اما درمان جدی ‌تر بوده و شامل مصرف داروهای ضد انعقاد، استفاده از جوراب‌ های واریس و یا حتی بستری شدن در بیمارستان و تزریق داروهای حل کننده لخته می شود. در صورت مشاهده نشانه های thrombophlebitis مثل حساسیت در ناحیه رگ ملتهب، حس خارش، قرمزی و ورم باید از بهترین دکتر واریس در مشهد یا شهر خود کمک بگیرید.

ترومبوفلبیت (thrombophlebitis) چیست؟

ترومبوفلبیت چیست

ترومبوفلبیت (thrombophlebitis) یک وضعیت التهابی است که با تشکیل لخته خون در وریدهای سطحی یا عمقی همراه است. این عارضه معمولا با علائم و نشانه‌ هایی مانند درد موضعی، خارش، حساسیت، قرمزی پوست و سفت شدن بافت اطراف ورید درگیر، شناخته می ‌شود.

این پروسه التهابی اغلب در وریدهای پاها رخ می ‌دهد و می ‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله آسیب به ورید، بی ‌حرکتی طولانی مدت، واریس و یا اختلالات انعقادی خون باشد.

انواع ترومبوفلبیت چیست؟

ترومبوفلبیت به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌ شود. این دسته بندی به دلیل وجود دو نوع رگ در دست و پاهاست که رگ های سطحی و عمقی نام دارند.

    • ترومبوفلبیت سطحی: ترومبوفلبیت سطحی چیست؟ در ترومبوفلبیت سطحی، التهاب و لخته خون در وریدهای سطحی، یعنی رگ‌ هایی که نزدیک به سطح پوست قرار دارند، رخ می‌ دهد. این نوع ترومبوفلبیت معمولا کمتر خطرناک است و علائمی مانند درد، قرمزی و ورم در ناحیه آسیب دیده دارد.
  • ترومبوز ورید عمقی (DVT): در ترومبوز ورید عمقی، لخته خون در وریدهای عمقی بدن معمولا در پاها، تشکیل می‌ شود. این وضعیت می‌ تواند بسیار خطرناک باشد، زیرا لخته خون امکان دارد از محل خود جدا شده و به ریه‌ ها برود و باعث آمبولی ریه شود.

انواع ترومبفولیت

ترومبوفلبیت سطحی (ST) و ترومبوآمبولی وریدی (VTE)

شواهدی وجود دارد که نشان می ‌دهد بین ترومبوفلبیت سطحی (ST) و ترومبوآمبولی وریدی (VTE) ارتباط وجود دارد. VTE وضعیتی است که در آن لخته‌ های خون (اغلب) در وریدهای عمقی پا تشکیل می‌ شوند و می‌ توانند در جریان خون حرکت کرده و در ریه‌ ها قرار بگیرند. هدف از درمان، تسکین علائم موضعی و جلوگیری از گسترش لخته به وریدهای عمقی، عود ST یا پیشرفت به بیماری ‌های جدی‌ تر ناشی از VTE است.

دسته بندی ترومبوفلبیت بر اساس محل وقوع

ترومبوفلبیت علاوه بر تقسیم اصلی بر اساس رگ های دست و پا، با توجه به محل وقوع هم دسته بندی می شود که به شرح زیر است. در کنار این موارد، گاهی ترومبوفلبیت در وریدهای غیرمعمول مانند وریدهای شکمی یا لگنی نیز رخ می دهد.

  • ترومبوفلبیت پا: شایع‌ ترین نوع ترومبوفلبیت ترومبوفلبیت پا است که در وریدهای پا به وجود می آید.
  • ترومبوفلبیت بازو: ترومبوفلبیت بازو در وریدهای بازو رخ می‌ دهد و معمولا ناشی از تزریق وریدی یا استفاده از کاتتر است.
  • ترومبوفلبیت صورت و گردن: نادرترین نوع thrombophlebitis، ترومبوفلبیت صورت و گردن است که می‌ تواند ناشی از عفونت یا ضربه باشد.

علائم و نشانه های مبتلا شدن به ترومبوفلبیت چیست؟

نشانه های بیماری ترومبوفلبیت برای نمونه سطحی و عمقی (DVT) آن متفاوت است. یعنی هر کدام علائم خاص خود را دارند که در ادامه به آنها می پردازیم.

علائم ترومبوز وریدهای سطحی

نشانه های ترومبوفلبیت سطحی چیست؟ این نوع thrombophlebitis به خاطر آسیب دیدگی عروق رخ می دهد و معمولا بی خطر است؛ اما در صورت عدم درمان، امکان دارد منجر به DVT شود. موارد زیر از نشانه های این بیماری هستند.

  • احساس درد و حساسیت در ناحیه رگ ملتهب
  • ورم کردن ناحیه ملتهب
  • قرمزی و گرما بر روی پوست روی رگ ملتهب
  • ایجاد حالت سفتی و طناب مانند در رگ آسیب ‌دیده
  • حس خارش در برخی موارد

علائم ترومبوز وریدهای عمقی (DVT)

ترومبوز وریدهای عمقی وضعیتی بسیار جدی است که امکان دارد علائم آن خفیف باشد و یا حتی بدون نشانه نیز پیش آید. علائم های DVT بستگی به میزان خونی دارد که باید به طرف قلب برود؛ اما در ناحیه پاها جمع شده و باقی مانده است. امکان دارد یک یا تعدادی از علائم زیر ایجاد شود و یا حتی هیچ یک از آنها به وجود نیاید.

  • درد در پا یا بازو (به خصوص در ساق پا، که ممکن است هنگام راه رفتن یا ایستادن بدتر شود)
  • ورم در پا یا زانو
  • قرمزی و گرم شدن ناحیه آسیب دیده
  • احساس درد هنگام لمس ناحیه آسیب دیده

راه تشخیص ترومبوفلبیت چیست؟

راه تشخیص ترومبوفلبیت

ترومبوفلبیت یا التهاب ورید با لخته شدن خون، معمولا از طریق معاینه فیزیکی و بررسی سابقه پزشکی بیمار قابل تشخیص است. پزشک در ابتدا به دنبال علائم و نشانه ‌هایی مانند درد، ورم، قرمزی و گرمی در ناحیه آسیب دیده می ‌گردد. همچنین، سابقه پزشکی بیمار از نظر وجود عوامل خطر مانند بی‌ حرکتی طولانی مدت، چاقی، مصرف قرص ‌های ضد بارداری و سابقه خانوادگی اختلالات انعقادی خون بررسی می ‌شود.

در ادامه به طور دقیقه روش های تشخیص التهاب ورید با لخته شدن خون را توضیح داده ایم. شناخت دقیق ترومبوفلبیت سطحی و DVT بسیار مهم است، زیرا درمان و پیش ‌آگهی این دو وضعیت از یکدیگر متفاوت می باشد. تصمیم ‌گیری در مورد انجام آزمایش ‌های تشخیصی و نحوه درمان بر عهده پزشک است و باید بر اساس شرایط خاص هر بیمار انجام شود.

1. معاینه بالینی

پزشک با بررسی علائم و نشانه‌ های بیمار، مانند درد، قرمزی، تورم و سفتی در ناحیه آسیب دیده، می ‌تواند به وجود ترومبوفلبیت سطحی مشکوک شود.

2. سونوگرافی داپلر (Doppler Ultrasound)

سونوگرافی داپلر یکی از انواع روش های سونوگرافی است که با استفاده از امواج صوتی، جریان خون در رگ ها را بررسی کرده و لخته خون را در وریدها نشان می دهد.

3. آزمایش خون

یک روش دیگر برای تشخیص ترومبوفلبیت، برخی آزمایش های خون مانند D-dimer می باشد. D-dimer ماده ای است که هنگام تجزیه لخته خون در بدن تولید می‌ شود و سطح بالا آن می تواند نشانه وجود لخته خون باشد.

4. ونوگرافی

ونوگرافی یک روش قدیمی برای تشخیص DVT است که در آن از تزریق ماده حاجب به رگ‌ ها و سپس تصویربرداری با اشعه ایکس استفاده می‌ شود. این روش امروزه کمتر مورد استفاده قرار می ‌گیرد.

علت ایجاد و عوامل افزایش دهنده احتمال ترومبوز وریدی

دلیل به وجود آمدن ترومبوفلبیت چیست؟ موارد زیر علت های ایجاد ترومبوفلبیت هستند که برخی از این عواملی احتمال ابتلا به ترومبوز وریدی را افزایش می ‌دهند:

  • نشستن یا دراز کشیدن برای مدت طولانی، به ویژه در سفرهای طولانی یا پس از جراحی
  • جراحی، بخصوص جراحی‌ های بزرگ مانند جراحی لگن یا زانو
  • بارداری، به دلیل ایجاد تغییرات هورمونی و فشار اضافی بر وریدهای لگن و پاها
  • مصرف قرص‌ های ضد بارداری یا هورمون‌ های جایگزین
  • اضافه وزن یا چاقی
  • برخی از انواع سرطان و روش های درمان برای معالجه آن
  • سیگار کشیدن
  • سن بالای 60 سال
  • سابقه خانوادگی ترومبوز وریدی
  • اختلالات ارثی انعقاد خون
  • بیماری التهابی روده
  • مشکلات قلبی مثل حمله قلبی یا نارسایی قلبی
  • مبتلا شدن به واریس
  • عارضه لختگی خون در گذشته

10 راهکار برای پیشگیری از ابتلا به ترومبوفلبیت

ترومبوفلبیت یا التهاب ورید در حالت سطحی معمولا بی خطر است اما در نوع عمیقی (DVT) خطرناک بوده و امکان دارد منجر به عوارض جدی تر مانند آمبولی ریه شود. برخی از روش ‌های پیشگیری از ترومبوفلبیت عبارتند از:

  1. استفاده از جوراب واریس باعث بهبود گردش خون در پاها و جلوگیری از تشکیل لخته خون می شود.
  2. ورزش منظم و پیاده‌ روی به بهبود گردش خون و جلوگیری از تشکیل لخته خون کمک می‌ کند.
  3. اگر مجبورید برای مدت طولانی بنشینید یا بایستید، هر چند وقت یکبار وضعیت خود را تغییر دهید و کمی راه بروید.
  4. انجام حرکات کششی ساده منجر به بهبود جریان خون در پاها می شود.
  5. اضافه وزن و چاقی خطر ابتلا به ترومبوفلبیت را افزایش می ‌دهند. به همین دلیل کاهش وزن برای پیشگیری از این وضعیت، ضروری است.
  6. مصرف غذاهای سالم و کم چرب و پرهیز از غذاهای فرآوری شده و پر نمک باعث حفظ وزن سالم و بهبود گردش خون می شود.
  7. در طول سفرهای طولانی با هواپیما یا ماشین، سعی کنید هر چند وقت یکبار پاهای خود را حرکت دهید و از نشستن طولانی مدت خودداری کنید.
  8. سیگار کشیدن خطر ابتلا به ترومبوفلبیت را افزایش می ‌دهد. ترک سیگار می ‌تواند به بهبود سلامت عروق و پیشگیری از این وضعیت کمک کند.
  9. نوشیدن آب کافی باعث رقیق شدن خون و بهبود گردش خون می شود.
  10. برخی از بیماری‌ ها مانند دیابت و بیماری‌ های قلبی می ‌توانند خطر ابتلا به ترومبوفلبیت را افزایش دهند. کنترل این بیماری ‌ها در پیشگیری از این وضعیت موثر هستند.

درمان ترومبوفلبیت بر اساس نوع آن

درمان ترومبوفلبیت

ترومبوفلبیت به دو نوع سطحی و عمقی تقسیم می‌ شود و درمان هر کدام از آنها متفاوت است. اگر می خواهید ترومبوفلبیت را به طور کامل درمان کنید، می توانید از کلینیک فوق تخصصی دکتر رضا طاهری در شهر مشهد کمک بگیرید.

درمان ترومبوفلبیت سطحی

ترومبوز وریدی سطحی معمولا خطر جدی ندارد و با درمان‌ های خانگی و مراقبت ‌های ساده بهبود می ‌یابد. راهکارهای درمان ترومبوفلبیت سطحی عبارتند از:

  • استفاده از کمپرس گرم: چند بار در طول روز، کمپرس گرم را روی ناحیه ملتهب به مدت 15-20 دقیقه قرار دهید. این عمل باعث کاهش درد و التهاب می شود.
  • استراحت و بالا نگه داشتن پا: استراحت کردن و بالا نگه داشتن پا بالاتر از سطح قلب به بهبود جریان خون و کاهش ورم کمک می‌ کند.
  • مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs): داروهایی مانند ایبوپروفن، آسپرین یا ناپروکسن برای کاهش درد و التهاب ترومبوفلبیت سطحی، موثر هستند.
  • استفاده از جوراب‌ های واریس: یک روش درمان ترومبوز وریدی سطحی، پوشیدن جوراب ‌های واریس است که باعث بهبود جریان خون و کاهش ورم می شود.

درمان ترومبوفلبیت عمقی (DVT)

ترومبوز وریدی عمقی جدی تر است و نیاز به درمان پزشکی فوری دارد. لخته خون در وریدهای عمقی می ‌تواند خطرناک باشد و به ریه‌ ها برود و آمبولی ریه را ایجاد کند. به همین دلیل در این روش درمان، تمرکز بر روی پیشگیری از بزرگ تر شدن لخته خون و کاهش احتمال تشکیل لخته های خونی جدید است. درمان ترومبوفلبیت DVT را می توان به روش های زیر انجام داد.

مصرف داروهای ضد انعقاد: برای درمان ترومبوفلبیت، متخصص عروق ممکن است داروهایی مانند هپارین و وارفارین را به منظور رقیق کردن خون تجویز کند. این داروها از لخته شدن خون جلوگیری کرده و لخته‌ های موجود را تا حد امکان کوچک نگه می‌ دارند؛ همچنین از تشکیل لخته‌ های جدید نیز جلوگیری می‌ کنند. در صورتی که داروهای رقیق‌ کننده خون موثر نباشند یا اگر بیمار به ترومبوز ورید عمقی (DVT) شدید مبتلا باشد، پزشک از داروهای ترومبولیتیک (حل کننده لخته) استفاده می‌ کند. این داروها لخته خون را از بین می‌ برند و به صورت تزریق وریدی تجویز می‌ شوند.

جوراب‌ های فشاری مخصوص واریس: استفاده از جوراب‌ های واریس به پیشگیری از ورم و کاهش احتمال تشکیل لخته‌ های خونی کمک می‌ کند. این جوراب‌ ها از زیر زانو تا بالای آن را پوشش می‌ دهند و توصیه می‌ شود که تقریبا هر روز پوشیده شوند.

فیلترها: اگر داروهای رقیق‌ کننده خون برای شما موثر نباشند، ممکن است لازم باشد فیلترهایی در ورید بزرگ شکمی (ورید اجوف تحتانی یا وناکاوا) قرار داده شوند. این روش درمانی به پیشگیری از آمبولی ریه و جلوگیری از ورود لخته‌ های خون به ریه‌ ها کمک می‌ کند.

جمع بندی؛ ترومبوفلبیت و روش های تشخیص و درمان

ترومبوفلبیت چیست؟ thrombophlebitis به التهاب ورید همراه با لخته شدن خون گفته می‌ شود که این عارضه می ‌تواند سطحی یا عمقی باشد. در ترومبوفلبیت سطحی، وریدهای نزدیک به سطح پوست درگیر می ‌شوند و معمولا خطر جدی ندارد. اما ترومبوفلبیت عمقی (DVT) می‌ تواند خطرناک باشد، زیرا لخته خون امکان دارد از ورید جدا شده و به ریه‌ ها برود و آمبولی ریه را ایجاد کند. راه تشخیص این بیماری به روش های معاینه بالینی، آزمایش خون، سونوگرافی داپلر و ونوگرافی است. از موثر ترین روش های درمان ترومبوفلبیت می توان به استفاده از جوراب های واریس، مصرف داروهای ضدالتهابی، کمپرس گرم و فیلترها اشاره کرد، که بر اساس شرایط خاص هر بیمار بهترین روش درمان انتخاب می شود.

سوالات متداول در خصوص ترومبوفلبیت چیست

آیا ترومبوفلبیت خطرناک است؟

ترومبوفلبیت سطحی معمولا خطرناک نیست و با درمان مناسب بهبود می ‌یابد. اما ترومبوفلبیت عمقی (DVT) می ‌تواند خطرناک باشد و در صورت عدم درمان، منجر به عوارض جدی مانند آمبولی ریه شود.

علائم ترومبوفلبیت چیست؟

علائم ترومبوفلبیت شامل درد، قرمزی و تورم در ناحیه آسیب دیده، حساسیت به لمس و گرمی پوست در ناحیه درگیر است. در موارد DVT، امکان دارد درد در ساق پا هنگام راه رفتن یا ایستادن تشدید شود.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پیمایش به بالا